Düzensiz Adet Kanamaları (Anormal Uterin Kanamalar)
Düzenli âdet kanaması rahim duvarı ve düzenleyici hormonal faktörlerin etkileşimi sonucu rutin düzeninde meydana gelir. Bu faktörlerdeki değişimler sıklıkla düzensiz adet kanamaları durumuna sebep olabilir. Bu kanamaların nedenleri; tümöral oluşumlar, hormonal düzensizlikler, enfeksiyon, travma, kanama bozuklukları ve hatalı gebelik ürünleri gibi birçok sebep nedeni ile olabilir. Sonuç olarak anormal adet kanamaları her yaşta kadını etkileyebilen sık jinekolojik yakınmalardır.
Normal adet kanaması genellikle 28 +/-7 günde bir olur, ortalama 7 gün sürer ve kanama miktarı yaklaşık 80 mL kadardır. Anormal adet kanamaları üreme çağındaki kadınların %10 ile 3’ unu, menopoz sürecindeki kadınların %50’ye yakınını etkileyebilmektedir. Adet düzensizliği şikayeti ile başvuran hastaların değerlendirilmesinde ilk basamak detaylı fizik muayenedir. Bu aşamada kanamanın yeri mutlaka belirlenmelidir. Pap smear taraması ile rahim ağzı değerlendirilmesi mutlaka yapılmalıdır.
Ultrasonografik muayenede hem rahim kasları, hem rahim duvarı birlikte net olarak değerlendirilebilir. Laboratuvar tetkikleri ile gebelik değerlendirmesi, kanama bozukluğu değerlendirilmesi, kan sayımı değerlendirilmesi, hormonal profil değerlendirilmesi mutlaka yapılmalıdır. Gerekli görülen vakalarda rahim duvarı ve rahim ağzından alınacak biyopsi işlemi ile doku örneklemesi yapılmalıdır.
Gebelik ile İlgili Kanama
Erken gebelik döneminde kanama gebeliklerin % 15 ile 20’sinde saptanır. Sıklıkla bir sebep bulunamasa da erken düşük, dış gebelik, üzüm gebeliği gibi patolojik tanılar da konulabilir. Eğer sebep düşük tehlikesi ise ilaç tedavisiyle gebeliğin devamı için takibe alınır. Eğer dış gebelik tespit edilmiş ise erken dönemde ilaç tedavisi seçeneği olmakla birlikte geç tanı almış dış gebeliklerde ameliyat ile dış gebeliğin yerleşmiş olduğu tüpün alınması tedavi amacıyla uygulanması şart cerrahi prosedürdür.
Rahim Miyomu
Anormal kanamaların en sık nedenlerindendir. Rahim duvarı düz kas dokusundan oluşan iyi huylu tümöral lezyonlardır. Rahmin herhangi bir yerine yerleşim gösterebilir. Bir veya birden fazla olabileceği gibi çeşitli boylarda karşımıza çıkabilir. Yerleşim yeri çapı ve büyüklüğüne göre hastalarda meydana getirdiği şikayetler değişkenlik gösterebilir. Rahim duvarına yakın yerleşimli ise kanama miktarını çok arttırabilir. Rahimin dış yüzeyinde ve iri boyutta ise karın şişliğine neden olabilir. Rahimin arka alt yüzeyinde ise kabızlık sebebi olabilir. Rahim duvarından içeriye doğru büyüyüp kısırlığa sebep olabilir.
Rahim Polipi
Rahim polipi rahim içerisinde rahim duvarı bezleri ve bağ dokusundan oluşmuş yapılardır. Bir veya birden fazla saplı veya sapsız ve çeşitli boylarda olabilirler. Poliplerin görüntülenmesi için iki yöntem kullanılabilir. Birincisi SİS dediğimiz rahim içine sıvı verilmesini mütakip vajinal ultrasonografik değerlendirmedir. İkincisi histereskopi dediğimiz anestezi altında uyguladığımız rahim ağzında içeriye kamera ile girilip rahim duvarının değerlendirildiği aynı seansta tespit edilen polipin kesilip çıkartıldığı ameliyat yöntemidir.
Rahim Ağzı Polipi
Jinekolojik muayene esnasında rahim ağzından dışarı sarkan kırmızı düzgün yüzeyli kitle şeklinde gözlenebilir. Muayene esnasında ekstirpasypon dediğimiz çekme yöntemi ile çıkartılabilir. Tekrarlama ihtimali mevcuttur.
Rahim Anatomisi Bozukluğu
Üreme sisteminin doğumsal yapısal anomalileri de kanama düzensizliği sebebi olabilir. İçeride biriken adet kanaması farklı zamanlarda sızıntı şeklinde kanamayla kendini gösterebilir.
Damarsal Anomaliler
Bir takım kürtaj ve rahim cerrahilerinden sonra gelişen damarsal yapı bozuklukları da nadir de olsa düzensiz kanama sebebi olabilir. Tanısı ultrasonografik muayene ile konulur.
Bakırlı Spiraller
Spiral kullanımında rahim duvarındaki hücre düzeyinde meydana gelen damarlanma ve ödem artışına bağlı adet kanaması miktarı artabilir, yada spiralin yerinden oynaması da kanama sebebi olabilir.
Hormunlu Spiral (Mirena)
Rahime yerleştirilmesi ile rahim duvarına düzenli olarak hormon salgılayan bu spiraller kanamada azalma meydana getirebileceği gibi lekelenme şeklinde ara kanamalara da sebep olabilir.
Doğum Kontrol Hapları (OKS)
Bu hapları korunma yöntemi olarak kullanan kadınların % 30 ile 50’sinde ilk ayda düzensiz kanama olabilir. Zamanla büyük ölçüde kanama sıklığı düzene girer.
İnfeksiyon
Rahim ağzı iltihabının yanı sıra rahim duvarı iltihabı da düzensiz kanamaya yol açabilir. Alınan rahim duvarı biyopsisinde iltihap hücrelerinin görülmesi ile tanı konulur. Antibiyotik tedavisi ile şikayetlerin iyileştirildiği gösterilmiştir.
Yumurtlama Bozuklukları
Her ay adet döngümüzün ortasında, muhtemel adet tarihimizden 14 gün önce yumurtlama gerçekleşir. Bazı hormonal bozukluklarda olması gereken yumurtlama işlemi gerçekleşmediğinde rahim duvarı kontrolsüzce üremeye başlar ve muhtemel adet dönemi dışında kanama meydana gelebilir.
Sistemik Hastalıklar
Böbrek yetmezliği, karaciğer yetmezliği, tiroid hormon bozuklukları, kanama pıhtılaşma bozuklukları, kan sulandırıcı ilaç kullanımları gibi sebepler de düzensiz adet kanamasının görülmesine sebep olur. Tedavide; ilaç tedavileri, kürtaj işlemleri, rahim damarlarına embolizasyon işlemi, rahim duvarı hasarlandırma işlemi ve son olarak da rahim alınması işlemi uygulanır. Uterin arter embolizasyonu ( Rahim damarı tıkaç uygulaması ): Bu işlem en sık büyük boyutta rahim miyomlarına bağlı kanamaların tedavisinde kullanılır. Girişimsel radyolojı uzmanları tarafından uygulanmaktadır Küretaj :Akut başlangıçlı çok yoğun kanaması olan kadınlarda rahim duvarının kürtaj işlemi ile tamamen kazınmasına dayanır. Endometrial ablasyon ( Rahim duvarı hasarlandırma işlemi ): Rahim anatomisi normal olup, kanaması olan hastalarda rahim alınması operasyonuna alternatif olarak kullanılabilen bir yöntemdir. Rahim
ağzından içeriye kamera ile girilmesinin ardından rahim duvarının lazer, radyofrekans elektriksel veya termal enerjiler yardımı ile hasarlandırılıp yakılması işlemidir. Başarı yüzdesi rahim alınması ameliyatındaki kadar yüksek olmasa da hasta memnuniyeti şaşırtıcı şekilde yüksektir.
Histerektomi (Rahim Alınması)
Rahim alınması ameliyatı laparoskopi ile ( kapalı ), laparatomi ile ( açık ), vajinal yol ile olmak üzere 3 şekilde uygulanabilir. Laparoskopik histerektomide ( kapalı rahim alınması ameliyatı ) hastanın karnına açılan birkaç delikten içeri gönderilen yüksek teknolojiye sahip cerrahi aletler ile operasyon gerçekleştirilir. İyileşme süreleri ve hastanın günlük hayatına geri dönme süresi açık ameliyata oranla daha kısadır. Abdominal histerektomi ( açık rahim alınması ameliyatı ) hastanın karnının alt kesimine uygulanan kesi ile rahimin karından çıkarılması işlemidir. Genellikle ileri derecede büyümüş rahim ve miyomların tedavisinde tercih edilir. Vajınal histerektomi de ( vajinal yol ile rahim alınması ) düzensiz adet kanamaları şikayetine ek olarak rahim sarkması,idrar kaçırması şikayetleri de mevcut olan hastalarda seçilebilecek cerrahi bir yöntemdir.
Düzenli olarak muayene olmayı unutmayın. Tüm Gebelik sürecinizde ve kadın hastalıkları kontrollerinizde yanınızdayım.
Randevu için: +90 530 354 93 90 numaralı hattımızdan bizi arayabilirsiniz.
Kadın hastalıkları ve Doğum ile ilgili tüm hizmetlerimize buradan ulaşabilirsiniz.
Merak ettikleriniz için instagram hesabımı takip edebilirsiniz. Op.Dr. İpek Demir
